Zasady pobierania i transportu próbek do badań immunohematologicznych wykonywanych w RCKiK w Opolu

 

• Próbki krwi przeznaczone do badań serologicznych należy pobierać do probówek jednorazowego użytku w systemie zamkniętym, próżniowym, zaopatrzonych w trwałą etykietę z czytelnie wypisanymi danymi osoby, od której została pobrana próbka.
   
• Próbkę krwi pobiera się na podstawie wypełnionego i podpisanego przez lekarza zlecenia na badanie grupy krwi lub zlecenia na wykonanie próby zgodności, których wzór jest określony w załączniku do Rozporządzenia o leczeniu krwią (załączniki: nr 5, nr 6, nr 15)
   
• Każdorazowo, bezpośrednio przed pobraniem osoba pobierająca dokonuje jednoznacznej identyfikacji i weryfikacji tożsamości pacjenta (imię i nazwisko pacjenta, PESEL (a w przypadku braku – data urodzenia). Na etykiecie probówki, w obecności pacjenta, na podstawie danych uzyskanych od pacjenta, a jeżeli jest to niemożliwe – danych uzyskanych na podstawie stosowanego w podmiocie leczniczym znaku identyfikacyjnego, wpisuje się następujące dane:

 

        1) nazwisko i imię pacjenta (wielkimi literami);

        2) numer PESEL pacjenta, a w przypadku braku numeru PESEL – datę urodzenia pacjenta;

        3) datę i godzinę pobrania próbki krwi.

 

• Te same dane, co na próbce powinny znajdować się na zleceniu na badanie towarzyszącemu próbce. Zlecenia na badania powinny być zgodne z aktualnym wzorem dołączonym do Rozporządzenia o leczeniu krwią (załączniki: nr 5, nr 6, nr 15)
   
• W przypadku braku możliwości uzyskania danych pacjenta dostarczone próbki powinny zostać opisane: symbol „NN”, płeć, numer księgi głównej lub niepowtarzalny numer identyfikacyjny pacjenta.
   
• Po pobraniu próbki krwi i opisaniu probówki osoba pobierająca sprawdza, czy dane pacjenta na etykiecie probówki z próbką krwi pacjenta są zgodne z danymi na zleceniu na badanie grupy krwi lub na zleceniu na wykonanie próby zgodności i składa na tych zleceniach czytelny podpis oraz wpisuje datę i godzinę pobrania.
   
• Pobrana próbka krwi jest niezwłocznie dostarczana do pracowni immunologii transfuzjologicznej wraz ze zleceniem na badanie grupy krwi lub zleceniem na wykonanie próby zgodności.
   
• Próbki należy transportować w zamkniętych probówkach w warunkach monitorowanej temperatury, w zakresie od  18^oC do 22^oC.
   
• W przypadku braku możliwości dostarczenia próbek krwi do siedziby Centrum bezpośrednio po pobraniu, probówki z materiałem należy schłodzić do temperatury: od +2°C do +8°C i transportować w tej samej temperaturze tj. od +2°C do +8°C.
   
• Za prawidłowe pobranie i opisanie próbek krwi odpowiadają pracownicy oddziałów szpitalnych (pielęgniarki, położne lub inne osoby upoważnione na oddziale do pobierania próbek krwi).
   
• W momencie przyjmowania próbek oraz przed przystąpieniem do badania osoba odbierająca próbki dokonuje wizualnej oceny przydatności pobranego materiału. Jeśli próbka wizualnie budzi zastrzeżenia, a po odwirowaniu występuje w niej hemoliza lub lipemia, próbka jest odrzucana i należy dokonać ponownego pobrania. W przypadku braku możliwości uzyskania materiału bez lipemii/hemolizy (np. pacjent z zaburzeniami gospodarki lipidowej, pacjent w przełomie hemolitycznym) badanie należy wykonać, a spostrzeżenie odnotować w protokole z wykonania badania i na wyniku badania.
   
• Osoba odbierająca próbki dokładnie sprawdza zgodność danych pacjenta wpisanych na próbce i na zleceniu na badanie. Zlecenie jest też sprawdzane pod kątem zawartości wszystkich niezbędnych informacji, w szczególności weryfikowane jest czy znajduje się pieczęć zleceniodawcy, data i godzina wystawienia zlecenia oraz podpis osoby kierującej, data i godzina pobrania materiału oraz podpis osoby pobierającej, tryb wykonania badania i płeć pacjenta.
   
• Ilość materiału niezbędna do wykonania badań serologicznych tj. grupa krwi, próba zgodności – 5 ml krwi pobranej na skrzep. W przypadku badań konsultacyjnych ilość pobranego materiału ustalana jest indywidualnie podczas zgłoszenia telefonicznego, w zależności od rodzaju badania, rozpoznania i stanu pacjenta (minimum 5 ml krwi pobranej na EDTA i 10 ml krwi pobranej na skrzep).
   
• W sytuacji, kiedy ilość pobranego materiału jest niewystarczająca do wykonania pełnego badania, należy poinformować osoby odpowiedzialne za pobór dostarczonego materiału o konieczności dostarczeniu dodatkowych próbek w ilości zgodnej z zaleceniem.
   
• Maksymalny czas przechowywania próbek od momentu pobrania do czasu wykonania badań serologicznych wynosi po pozytywnie ocenionej kontroli wizualnej:

 

RODZAJ BADANIA	TEMP. PRZECHOWYWANIA 18-22OC	TEMP. PRZECHOWYWANIA 2-8OC
próba zgodności	do 24 godzin	do 24 godzin
oznaczanie grupy krwi, badanie przeglądowe przeciwciał odpornościowych, badanie konsultacyjne	do 48 godzin	do 7 dni

 

 

• Jeśli próbki nie są opisane lub opisane w sposób uniemożliwiający jednoznaczną identyfikację pacjenta pracownik DL/S ma prawo odmówić wykonania badania, a następnie zawiadamia o zaistniałej sytuacji zleceniodawcę. W przypadku wystąpienia niezgodności danych pomiędzy próbką, a skierowaniem i innych zdarzeń niepożądanych z materiałem do badania należy wdrożyć postępowanie zgodnie z SOP opisującą postepowanie w sytuacji wystąpienia zdarzeń niepożądanych.
   
• Próbę zgodności i grupę krwi wykonuje się z dwóch oddzielnie w tym celu pobranych próbek. Od zasady tej można odstąpić tylko w wyjątkowych, umotywowanych okolicznościach, np. pilna transfuzja, trudności z pobraniem próbki krwi od pacjenta. Do przetoczenia dobiera się wówczas KKCz grupy O RhD ujemny, a w przypadku dziewcząt i kobiet do okresu menopauzy krew grupy O RhD ujemny i K ujemny.

 

• Grupę krwi w celach wydania wyniku potwierdzonego wykonuje się z dwóch niezależnie pobranych w tym celu próbek (w różnym czasie, z powtórnym wykonaniem procedury zweryfikowania tożsamości pacjenta), którym towarzyszą dwa zlecenia.